Jakie są główne założenia „Dyrektywy plastikowej SUP”?
- zmniejszenie ilości odpadów powstających z produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych obecnych w środowisku naturalnym,
- trwałe zmniejszenie stosowania produktów jednorazowych z tworzyw sztucznych oraz ograniczenie wprowadzenia do obrotu niektórych z nich,
- obowiązek umieszczania na wybranych produktach informacji o odpowiednich metodach gospodarowania odpadami, a także o obecności tworzyw sztucznych w tych produktach i o wynikającym z tego negatywnym wpływie na środowisko,
- stymulowanie popytu na tworzywa sztuczne pochodzące z recyklingu poprzez określenie minimalnej zawartości materiału pochodzącego z recyklingu w nowych produktach.
* dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2019/904 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko.
2. Kilka definicji z ustawy
- „tworzywo sztuczne” oznacza materiał składający się z polimeru w rozumieniu art. 3 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1907/2006, do którego mogły zostać dodane dodatki lub inne substancje i który może funkcjonować, jako główny składnik strukturalny końcowych produktów, z wyjątkiem polimerów naturalnych, które nie zostały chemicznie zmodyfikowane;
- „produkt jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych” oznacza produkt, który jest w całości lub częściowo wykonany z tworzyw sztucznych i który nie jest przeznaczony, zaprojektowany lub wprowadzany do obrotu tak, aby osiągnąć w ramach jednego cyklu życia wielokrotną rotację przez zwrócenie go do producenta z zamiarem powtórnego napełnienia lub ponownego użycia do tego samego celu, do którego był pierwotnie przeznaczony;
- „wprowadzenie do obrotu” oznacza pierwsze udostępnienie produktu na rynku Unii;
- „udostępnianie na rynku” oznacza dostarczanie produktu do celów dystrybucji, konsumpcji lub używania na rynku Unii w ramach działalności handlowej, odpłatnie lub nieodpłatnie;
3. Zmniejszenie stosowania
W tej kategorii będą, m.in. kubki na napoje, w tym ich pokrywki oraz pojemniki na żywność, tj. pojemniki takie, jak pudełka z pokrywką lub bez, stosowane w celu umieszczania w nich żywności.
4. Zakaz wprowadzania do obrotu
zakazem wprowadzenia do obrotu będzie objęta grupa produktów z tworzyw sztucznych stosowanych w gastronomi:
- sztućce (widelce, noże, łyżki, łyżeczki, pałeczki),
- talerze,
- słomki,
- mieszadełka do napojów,
- pojemniki i kubki ze styropianu.
Są to pojemniki na żywność i sztućce przeznaczone do bezpośredniego spożycia, na miejscu lub na wynos.
Dla powyższych produktów należy szukać alternatyw. Najlepiej, aby były to rozwiązania wielokrotnego użytku i/lub z materiałów innych niż tworzywa sztuczne, np. drewno, liście palmowe, trzcina cukrowa. W przypadku alternatyw jednorazowych, należy się jednak upewnić, czy zamienniki nie są „wspomagane” np. PLA. W naszej ofercie mamy sztućce wielorazowe. To w tej chwili najlepsze dostępne rozwiązanie, zgodne z zasadami Gospodarki Obiegu Zamkniętego, gdzie głównym założeniem jest, by produkt, z którego korzystamy był gotowy do ponownego wykorzystania bądź recyklingu.
5. Nakaz zaprojektowania w określony sposób
W tej kategorii będą, m.in. butelki, których zakrętki i wieczka są wykonane z tworzyw sztucznych, mogą być wprowadzane do obrotu tylko wtedy, gdy te pokrywki i wieczka pozostają przymocowane do pojemników. Dodatkowo nowe butelki PET będą musiały zawierać minimalny udział plastiku z recyklingu.
6. Wymogi w zakresie treści etykiety
Niektóre produkty będą musiały zostać opatrzone widocznym, czytelnym i nieusuwalnym oznakowaniem na opakowaniu, m.in. kubków na napoje. Wszystkie kubki jednorazowe, plastikowe, jak i papierowe, muszą być oznakowane określoną grafiką zdefiniowaną przez rozporządzenie. Klient będzie poinformowany m.in. o nieodpowiednim sposobie wyrzucania kubków i jego konsekwencjach dla środowiska (rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2020/2151 z dnia 17 grudnia 2020 r. ustanawiające zasady dotyczące zharmonizowanych specyfikacji w odniesieniu do oznakowania produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienionych w części D załącznika do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko).
7. Rozszerzona odpowiedzialność producenta
Dla np. pojemników na żywność, butelek, kubków czy plastikowych toreb na zakupy, państwa będą musiały wprowadzić systemy rozszerzonej odpowiedzialności producenta.
8. Dyrektywa wprowadza opłaty
Maksymalnie 1 złoty – za niektóre produkty jednorazowe, które będą wydawane klientom. Chodzi np. o opakowania do wydawania żywności bądź napojów. Będzie ona doliczana do ceny produktu i inkasowana przez punkty handlowe.
Rzeczywiste stawki i szczegóły opłat mają zostać określone w rozporządzeniu wykonawczym. Nowelizacja wprowadza opłaty – maksymalnie 1 złoty – za niektóre produkty jednorazowe, które będą wydawane klientom. Opłata ta będzie doliczona do ceny produktu. Tym samym ostateczna cena produktu składać się będzie z właściwej jego ceny oraz z doliczonej do niego opłaty. Zgodnie z zaproponowanymi przepisami, opłata wnoszona będzie przez przedsiębiorców prowadzących jednostki handlowe i gastronomiczne na odrębny rachunek bankowy właściwego marszałka województwa. W ustawie została określona sankcja za niewniesioną przez przedsiębiorcę na konto właściwego marszałka województwa opłatę lub opłatę niższą od należnej. Kara będzie również za brak prowadzonej ewidencji BDO oraz (od 2024 r.) za brak alternatywnych ekologicznych opakowań
